Hạch toán là gì? Các loại hạch toán và bản chất của hạch toán

Khi nhắc đến “Hạch toán”, thuật ngữ này được sử dụng khá phổ biến trong lĩnh vực kế toán. Tuy nhiên, đối với những bạn ngoài ngành hoặc đang bắt đầu tìm hiểu về lĩnh vực kế toán thì làm sao để họ có thể tìm được lời giải thích chính xác về “Hạch toán là gì”. Chính vì lý do đó, bài viết dưới đây, Hoàn Cầu Office sẽ giúp các bạn hiểu rõ về hạch toán là gì? Hạch toán trong kế toán là gì? Có bao nhiêu loại hạch toán? Đặc điểm của từng loại. Hãy cùng chúng tôi theo dõi và tìm hiểu câu trả lời nhé!

Hạch toán là gì? Một vài khái niệm liên quan đến hạch toán?

Khái niệm hạch toán

Hạch toán là gì?

Với nền kinh tế ngày càng phát triển, việc quản lý các hoạt động kinh tế là điều không thể thiếu trong xã hội. Điều này đòi hỏi chúng ta phải thực hiện đầy đủ bốn quá trình: quan sát, đo lường, tính toán, ghi chép để có thể thu thập thông tin phục vụ cho mục đích quản lý các hoạt động kinh tế.

Vậy “Hạch toán là gì?”, giống như đã đề cập ở trên, hạch toán là hệ thống gồm bốn quá trình: điều tra, quan sát, đo lường, tính toán và ghi chép các quá trình kinh tế với mục đích quản lý các hoạt động một cách chặt chẽ hơn.

Cụ thể như sau:

• Quan sát: Là hoạt động đầu tiên trong quá trình quản lý nhằm định hướng, phản ánh và công nhận sự tồn tại của đối tượng cần thu thập.
• Đo lường: Mục đích để lượng hóa các hao phí trong quá trình sản xuất và sản phẩm đã sản xuất ra bằng các đơn vị đo lường thích hợp.
• Tính toán (Hạch toán): Là để nhận biết được mức độ thực hiện và hiệu quả đạt được của mỗi quá trình kinh tế thông qua sử dụng các phép tính hoặc phương pháp phân tích.
• Ghi chép: Đây là quá trình hệ thống thu nhận, xử lý và ghi lại từng thời kỳ, điểm phát sinh, kết quả hoạt động kinh doanh theo trật tự nhất định để có cơ sở thông tin và đưa ra quyết định phù hợp.

Một vài khái niệm liên quan đến hạch toán

Hạch toán thống kê

Hạch toán thống kế là khoa học nghiên cứu về “lượng” trong mối quan hệ chặt chẽ về “chất” của các hiện tượng kinh tế xã hội trong điều kiện thời gian và địa điểm cụ thể. Với mục đích rút ra được bản chất, quy luật trong sự phát triển các hiện tượng đó.

Các đối tượng nên dùng phương pháp hạch toán thống kê đó là tình hình giá cả, tình hình tăng năng suất lao động hay thu nhập của lao động,… Điều này làm cho các thông tin đem lại từ việc hạch toán thống kế chỉ có tính hệ thống nhưng không có tính liên tục và thường xuyên.

Hạch toán nghiệp vụ

Hạch toán nghiệp vụ là quá trình quan sát, theo dõi, phản hồi và kiểm tra một cách trực tiếp từng nghiệp vụ, quá trình kinh tế cụ thể nhằm phục vụ cho việc chỉ đạo kịp thời và thường xuyên tình hình thực hiện các quá trình nghiệp vụ đó.

Nghiệp vụ là tất cả các hoạt động kinh tế có liên quan đến doanh nghiệp và hạch toán doanh nghiệp nhằm theo dõi quá trình từ cung cấp nguyên vật liệu đến sản xuất và tiêu thụ.

Đối với hạch toán nghiệp vụ thì hạch toán sẽ căn cứ tùy theo tính chất của từng nghiệp vụ và thường sử dụng các phương tiện thu thập đơn giản như truyền miệng, điện báo, điện thoại, chứng từ ban đầu.

Cho đến nay, hạch toán nghiệp vụ chưa thể trở thành môn khoa học độc lập vì đối tượng vẫn còn rất chung và phương pháp tương đối đơn giản.

Hạch toán kinh tế

Hạch toán kinh tế là loại hạch toán được dùng trong nền kinh tế xã hội chủ nghĩa giúp doanh nghiệp quản lý hoạt động kinh doanh dựa trên các quan hệ hàng hóa, tiền tệ và áp dụng các phương pháp thương mại.

Hạch toán kinh tế tự chủ trong hoạt động sản xuất, kinh doanh và tự chịu trách nhiệm về kết quả hoạt động kinh doanh. Bên cạnh đó, nó còn đóng vai trò trong việc kích thích sản xuất phát triển, tăng hiệu quả kinh tế cho các doanh nghiệp.

Hạch toán kinh tế quốc dân

Hạch toán kinh tế quốc dân là loại hạch toán tài khoản quốc gia của Việt Nam gồm 4 bộ phận: hạch toán thu nhập quốc dân, hạch toán tài chính và lưu chuyển vốn, hạch toán thu chi bằng tiền mặt của dân cư và hạch toán thanh toán quốc tế.

Hạch toán kinh tế quốc dân có những sản phẩm tính theo giá hiện hành trong nước hoặc tính theo giá so sánh và cơ cấu của tổng sản phẩm theo ngành được tính dựa trên khu vực cũng như thành phần kinh tế.

Tìm hiểu thêm: Thủ tục thành lập công ty nước ngoài tại Việt Nam mới nhất

Các loại thước đo được sử dụng trong hạch toán

Thước đo hiện vật

• Thước đo hiện vật được áp dụng cho các đối tượng có đặc điểm giống nhau về chất lượng dẫn đến bị hạn chế đối với các đối tượng có chất lượng khác nhau.
• Tùy thuộc vào đối tượng được tính toán mà bạn lựa chọn các đơn vị phù hợp như độ dài (mét), diện tích (m2) hay trọng lượng (g, tấn).
• Để đo lượng đối tượng, các phương thức được sử dụng như cân, đo, đong, đếm,…

Thước đo lao động

• Thước đo lao động dùng để xác định số lượng hao phí thời gian lao động (giờ công, ngày công,…) trong hoạt động kinh doanh với đơn vị, tổ chức.
• Thước đo lao động dùng trong hạch toán nhằm xác định được giá trị lao động hao mòn và năng suất làm việc để có căn cứ xác định giá trị và tính lương cho người lao động.
• Thước đo lao động thường được kết hợp với thước đo hiện vật.
• Kế toán tiền lương là vị trí áp dụng thường xuyên loại thước đo này trong suốt quá trình thực hiện công việc.

Thước đo giá trị

• Thước đo giá trị dùng để tính chi tiêu tổng hợp các loại tài sản, vật tư khác nhau hoặc tính các loại chi phí trong quá trình sản xuất.
• Thước đo giá trị có thể so sánh được các chỉ tiêu kinh tế lượng giúp doanh nghiệp đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh và sử dụng vốn.
• Thường sử dụng đơn vị tiền tệ để làm thước đo.

Hạch toán kế toán là gì? Phân loại và đặc điểm

Khái niệm hạch toán kế toán

Hạch toán kế toán là gì? Hạch toán kế toán (hay được gọi là kế toán) là bộ môn khoa học phản ánh và quản lý toàn bộ các mặt hoạt động kinh tế tài chính ở các đơn vị, tổ chức. Cụ thể, loại hạch toán này là quá trình thu thập, tổng hợp, xử lý và cung cấp thông tin về nguồn hình thành nên tài sản và sự vận động của tài sản trong các đơn vị tổ chức.

Hạch toán trong kế toán là gì?

Phân loại hạch toán kế toán

Theo mức độ, bản chất của thông tin

Hạch toán kế toán được chia thành 2 loại sau:

• Kế toán tổng hợp: Là dạng thông tin mà kế toán ghi chép, thu nhận được và cung cấp ở dạng tổng quát tùy theo những chỉ tiêu tổng hợp bằng thước đo tiền tệ
• Kế toán chi tiết: Là dạng thông tin mà kế toán thu nhận và cung cấp ở dạng chi tiết.

Theo cách ghi chép thu thập thông tin

• Kế toán đơn: Là việc ghi chép, thu nhận thông tin về các nghiệp vụ kinh tế tài chính một cách độc lập.
• Kế toán kép: Là việc ghi chép, thu nhận thông tin về các nghiệp vụ kinh tế tài chính được liệt kê theo đúng nội dung và sự vận động giữa các đối tượng kế toán.

Theo phạm vi thông tin được kế toán cung cấp

• Kế toán tài chính: Là việc thu nhận, xử lý và cung cấp thông tin cho các đối tượng ở ngoài doanh nghiệp sử dụng. Loại kế toán này chủ yếu sử dụng thước đo tiền tệ.
• Kế toán quản trị: Là việc thu nhận, xử lý và cung cấp thông tin cho các quản trị của doanh nghiệp nhằm quản lý, nghiên cứu để đề ra các quyết định trong sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Loại kế toán này thường sẽ sử dụng cả ba loại thước đo.

Theo mục đích, đặc điểm hoạt động của đơn vị kế toán

• Kế toán công: Là loại kế toán được thực hiện ở các đơn vị hoạt động không có tính chất kinh doanh hoặc hoạt động phi lợi nhuận.
• Kế toán doanh nghiệp: Là loại kế toán được thực hiện ở các đơn vị tổ chức kinh tế sản xuất kinh doanh vì mục đích lợi nhuận.

Đặc điểm của hạch toán kế toán

Hạch toán kế toán thường dùng để nghiên cứu về các hoạt động tài chính kinh tế như sự thay đổi về tài sản, nguồn vốn hay sự luân chuyển tài sản, quá trình vận động của nguồn vốn trong các đơn vị, tổ chức.

Hạch toán kế toán thường sử dụng kết hợp cả ba thước đo (hiện vật, lao động, giá trị) và kết hợp thêm các phương pháp như phương pháp tài khoản, phương pháp chứng từ, phương pháp tính giá,…

Hạch toán kế toán thực hiện việc theo dõi liên tục, có tính hệ thống và ghi lại tất cả sự thay đổi của các loại tài sản, nguồn vốn thông qua các nghiệp vụ kinh tế phát sinh.

Về mặt thông tin, hạch toán kế toán đóng vai trò là nguồn thông tin thể hiện biến động về tuần hoàn vốn bao gồm cung cấp vật tư sản xuất, quá trình sản xuất và tiêu thụ đều được phản ánh đầy đủ, chi tiết.

Đặc điểm của hạch toán kế toán

Hạch toán kế toán đóng vai trò như thế nào trong nền kinh tế

• Phục vụ cho các nhà quản trị: Hạch toán kế toán cung cấp thông tin giúp cho các nhà quản trị có căn cứ để lập kế hoạch, dự án để phát triển doanh nghiệp và kiểm soát các kế hoạch một cách dễ dàng.
• Phục vụ cho nhà đầu tư: Các nhà đầu tư sẽ căn cứ vào các thông tin kế toán để nắm được hiệu quả kinh doanh, khả năng sử dụng nguồn vốn của doanh nghiệp đó. Từ đó, nhà đầu tư có cái nhìn tổng quan và đưa ra quyết định chính xác hơn.
• Phục vụ cho cơ quan Nhà nước: Cơ quan nhà nước dễ dàng nắm bắt được tình hình hoạt động của doanh nghiệp thông qua việc kiểm tra số liệu kế toán. Từ đó, có cơ sở để đưa ra các chính sách đầu tư, thuế phù hợp với các đơn vị.

Xem ngay: https://hoancauoffice.vn/dich-vu-bao-cao-thue/

Hạch toán kinh doanh là gì? Đặc điểm và vai trò

Việc tổ chức hạch toán kinh doanh là điều không thể thiếu trong quá trình tổ chức hoạt động sản xuất kinh doanh. Đây là công việc giúp doanh nghiệp quản lý được các thông tin quan trọng để chủ động trong việc lên kế hoạch và thực hiện hoạt động kinh doanh. Vậy “Hạch toán kinh doanh là gì?”. Tiếp tục theo dõi bài viết để có câu trả lời nhé!

Hạch toán kinh doanh là gì?

Thế nào là hạch toán kinh doanh

Hạch toán kinh doanh là quá trình tính toán và ghi chép các hoạt động kinh tế, tài chính diễn ra trong quá trình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp nhằm thu thập, cung cấp thông tin để phục vụ cho công tác đối chiếu, kiểm tra (nếu cần) hoặc cho công tác chỉ đạo các hoạt động kinh tế để đem lại hiệu quả cao nhất.

Hạch toán kinh doanh là sử dụng các phương pháp tính toán nhằm giúp doanh nghiệp xác định kết quả, hiệu quả của hoạt động sản xuất kinh doanh.

Hạch toán kinh doanh đóng vai trò gì trong doanh nghiệp

• Doanh nghiệp áp dụng hạch toán kinh doanh trong hoạt động tính toán nhằm tiết kiệm nguồn lực và thu về hiệu quả kinh tế cao.
• Hạch toán kinh doanh là cơ sở giúp doanh nghiệp xác định kết quả hoạt động kinh doanh và xác định chính xác hiệu quả kinh tế của doanh nghiệp.
• Hạch toán kinh doanh đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế và là cơ sở giúp doanh nghiệp hoàn thành nghĩa vụ đối với ngân sách nhà nước.

Các nguyên tắc được sử dụng trong hạch toán kinh doanh

Quyền tự chủ trong hoạt động kinh doanh

Doanh nghiệp sẽ được tạo điều kiện và chủ động cao hơn trong việc kinh doanh trên nền kinh tế thị trường. Cụ thể, sự tự chủ thể hiện ở các khía cạnh sau:

• Quyền quyết định loại hình, ngành nghề, lĩnh vực hoạt động của doanh nghiệp.
• Huy động và sử dụng nguồn lực.
• Doanh nghiệp có quyền tự đưa ra các biện pháp khuyến khích nâng cao trình độ chuyên môn, nâng cao tay nghề, nghiệp vụ của người lao động.
• Doanh nghiệp lên kế hoạch, tổ chức và thực hiện các kế hoạch sản xuất kinh doanh
• Quyền sử dụng lợi nhuận sau phân phối.

Doanh nghiệp có quyền tự chủ cũng đồng nghĩa với việc phải chịu trách nhiệm trước pháp luật với các hoạt động của mình.

Cân đối thu chi và đảm bảo lợi nhuận

Trong kinh doanh, lợi nhuận là mục đích cuối cùng của doanh nghiệp. Vì vậy, doanh nghiệp thực hiện hạch toán kinh doanh đều sử dụng nguyên tắc lấy thu bù chi để đảm bảo có lợi nhuận. Đó là cách để các doanh nghiệp có thể tồn tại và phát triển.

Để làm được điều này, doanh nghiệp phải chủ động tìm và đưa ra các biện pháp tăng doanh thu và giảm chi phí mà vẫn đảm bảo được chất lượng của sản phẩm dịch vụ cung cấp ra thị trường.

Thực hiện chế độ khuyến khích và trách nhiệm vật chất

Đây là yếu tố tạo động lực kinh doanh và đóng vai trò rất quan trọng trong doanh nghiệp. Để kích thích được người lao động, doanh nghiệp phải sử dụng đến các yếu tố như tiền lương, tiền thưởng,…

Điều này thiết lập mối quan hệ giữa kết quả và thù lao lao động thông qua lương, thưởng và các chế độ đãi ngộ vật chất khác. Vì vậy, ta có thể nói rằng lợi ích vật chất là hình thức thể hiện cụ thể của các chủ thể quan hệ kinh tế.

Quản lý tiền tệ

Hạch toán kinh doanh là dùng tiền để làm thước đo tính toán các hoạt động kinh tế, tài chính để doanh nghiệp có thể xác định chính xác các chi phí, doanh thu và lợi nhuận thu được.

“Quản lý tiền tệ” được hiểu là việc sử dụng các mối quan hệ tiền tệ để theo dõi quá trình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, từ đó kiểm tra tình hình hoạt động của các chỉ tiêu kinh tế.

“Quản lý tiền tệ” thông qua các tổ chức tài chính, ngân hàng hay việc đánh giá các hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp như mua bán hàng hóa, dự trữ, chi phí kinh doanh, quỹ kinh doanh, lợi nhuận của doanh nghiệp,… Giúp doanh nghiệp hoạch định và thống kê việc thực hiện các mục tiêu kế hoạch và việc sử dụng các quỹ của doanh nghiệp đang diễn ra.

Các câu hỏi hay gặp liên quan đến hạch toán 

1. Các loại hạch toán nào đang được áp dụng?

Hiện nay, có 3 loại hạch toán đang được sử dụng đó là hạch toán kế toán, hạch toán thống kê và hạch toán nghiệp vụ kỹ thuật.

2. Trong hạch toán sử dụng loại thước đo nào?

Như đã đề cập ở bài viết trên, trong hạch toán sử dụng 3 loại thước đo đó là thước đo hiện vật, thước đo lao động và thước đo giá trị.

3. Hạch toán là một quá trình diễn ra như thế nào?

Hạch toán là quá trình gồm 4 bước: quan sát, đo lường, tính toán (hạch toán), và ghi chép thông tin.

4. Kế toán nên sử dụng phương pháp nào để hạch toán?

Khi thực hiện hạch toán, kế toán sẽ sử dụng 1 số các phương pháp một cách khoa học như: Phương pháp tài khoản kế toán, phương pháp chứng từ kế toán, phương pháp tính giá và phương pháp tổng hợp cân đối kế toán.

Kết luận 

Hạch toán là khái niệm khá trừu tượng được sử dụng trong lĩnh vực kinh tế, đặc biệt là hạch toán trong kế toán. Qua bài viết trên, Hoàn Cầu Office hy vọng đã giúp bạn hiểu rõ được hạch toán là gì? hạch toán kế toán là gì? cũng như các đặc điểm, vai trò của nó. Ngoài ra, nếu bạn có nhu cầu về dịch vụ kế toán hãy đến với chúng tôi – Công ty TNHH Tư vấn Giải Pháp Doanh nghiệp Hoàn Cầu thông qua số hotline 0901 668835.