Tiêu chuẩn an toàn cần tuân thủ khi lắp đặt hệ thống lò hơi công nghiệp

Lò hơi công nghiệp là thiết bị sinh nhiệt có áp suất cao, nếu không được lắp đặt đúng kỹ thuật và tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn, có thể gây ra sự cố nghiêm trọng, ảnh hưởng lớn đến con người, tài sản và hoạt động sản xuất. Vì vậy, việc lắp đặt hệ thống lò hơi không chỉ là công việc kỹ thuật đơn thuần mà còn là yếu tố then chốt bảo đảm an toàn vận hành lâu dài.

Dưới đây là những tiêu chuẩn an toàn quan trọng cần tuân thủ trong quá trình thiết kế và lắp đặt hệ thống lò hơi công nghiệp.

1. Vị trí lắp đặt phải đảm bảo thông thoáng và cách ly an toàn

Khu vực đặt lò hơi cần đáp ứng các tiêu chí khắt khe về không gian, độ thoáng khí và an toàn phòng cháy:

• Cách xa khu dân cư, văn phòng làm việc để tránh ảnh hưởng khi có sự cố phát sinh.

• Không đặt gần vật dễ cháy nổ như kho hóa chất, kho xăng dầu, giấy, vải…

• Đảm bảo lối đi rộng rãi, thông thoáng để phục vụ công tác bảo trì, cấp nhiên liệu và xử lý sự cố nhanh chóng.

• Trang bị đầy đủ hệ thống thông gió và hút khí thải để tránh tích tụ khí độc hoặc áp suất dư trong phòng lò.

Tiêu chuẩn này giúp giảm thiểu tối đa nguy cơ cháy nổ, đảm bảo môi trường làm việc an toàn cho kỹ sư và công nhân vận hành.

2. Lắp đặt theo đúng bản vẽ thiết kế được kiểm duyệt

Một hệ thống lò hơi đạt chuẩn phải được thi công đúng với bản vẽ thiết kế đã được các cơ quan có thẩm quyền phê duyệt. Cụ thể:

• Đường ống cấp nước, hơi và nhiên liệu phải tuân theo sơ đồ kỹ thuật, tránh uốn cong không hợp lý làm giảm áp suất.

• Các thiết bị phụ trợ như van an toàn, đồng hồ áp suất, van xả đáy, bẫy hơi… phải được lắp đúng vị trí và kiểm tra độ kín khít.

• Kết cấu nền móng chịu tải lò hơi phải được tính toán kỹ lưỡng để đảm bảo độ vững chắc, không bị lún nứt khi vận hành lâu dài.

Việc tuân thủ chặt chẽ thiết kế kỹ thuật không chỉ đảm bảo hiệu suất hoạt động mà còn giúp hệ thống vận hành ổn định, tránh các rủi ro về cơ học và nhiệt.

>>>Bài viết liên quan: sửa chữa nồi hơi công nghiệp

3. Tuân thủ tiêu chuẩn kỹ thuật quốc gia và quốc tế

Việc lắp đặt hệ thống lò hơi công nghiệp không thể thực hiện tùy tiện mà phải tuân theo hệ thống tiêu chuẩn kỹ thuật nghiêm ngặt từ cấp quốc gia đến quốc tế. Đây là nền tảng đảm bảo cho toàn bộ quy trình vận hành được an toàn, đồng bộ và tiết kiệm chi phí về lâu dài.

Tại Việt Nam, các doanh nghiệp khi đầu tư và lắp đặt lò hơi cần phải tuân thủ các văn bản pháp lý và tiêu chuẩn kỹ thuật như:

• TCVN 7704:2007 – Đây là tiêu chuẩn kỹ thuật quốc gia quy định cụ thể về thiết kế, chế tạo, kiểm tra và sử dụng lò hơi. Bao gồm cả yêu cầu về vật liệu, kết cấu, điều kiện thử nghiệm và vận hành.

• QCVN 01:2008/BCT – Là quy chuẩn kỹ thuật quốc gia do Bộ Công Thương ban hành, áp dụng cho lò hơi và thiết bị chịu áp lực trong phạm vi quản lý an toàn công nghiệp. Quy định này bao gồm yêu cầu thiết kế, vận hành, kiểm tra định kỳ, bảo trì và xử lý sự cố.

• Ngoài ra, các tiêu chuẩn quốc tế như ASME (Hoa Kỳ), BS (Anh), DIN (Đức), ISO cũng rất phổ biến trong các hệ thống nhập khẩu, hoặc trong nhà máy có vốn đầu tư nước ngoài. Đặc biệt, tiêu chuẩn ASME Section I và Section VIII là những tài liệu tham khảo quan trọng trong thiết kế và chế tạo thiết bị chịu áp lực.

Việc tuân thủ các tiêu chuẩn trên không chỉ giúp doanh nghiệp hợp pháp hóa quy trình lắp đặt mà còn tạo điều kiện thuận lợi để đạt chứng nhận chất lượng ISO, nâng cao uy tín thương hiệu và đảm bảo sự tương thích khi xuất khẩu sản phẩm ra thị trường quốc tế. Đồng thời, đây cũng là yếu tố giúp giảm thiểu rủi ro pháp lý nếu xảy ra sự cố kỹ thuật liên quan đến an toàn vận hành.

4. Hệ thống điện điều khiển và phòng cháy chữa cháy phải đạt chuẩn

Lò hơi là thiết bị hoạt động liên tục ở nhiệt độ cao, thường sử dụng nhiên liệu dễ cháy như dầu DO, khí gas, than, biomass,… Do đó, hệ thống điện và phòng cháy chữa cháy (PCCC) phải được thiết kế và lắp đặt một cách chuyên nghiệp, tuân theo các tiêu chuẩn kỹ thuật nghiêm ngặt.

Hệ thống điện điều khiển:

• Toàn bộ tủ điện điều khiển cần được thiết kế theo chuẩn công nghiệp IP54 trở lên, có khả năng chống bụi, chống ẩm, chống rò điện.

• Dây dẫn điện phải có lớp bọc chịu nhiệt, đạt tiêu chuẩn về chống cháy lan, cách điện tốt, và có tiết diện phù hợp với công suất vận hành.

• Cần lắp đặt thiết bị ngắt mạch tự động, cảm biến báo quá dòng, bảo vệ pha, và tiếp địa đầy đủ để bảo vệ lò hơi và các linh kiện điều khiển khỏi hư hỏng do chập điện hoặc mất pha.

• Hệ thống điều khiển hiện đại ngày nay thường tích hợp PLC hoặc SCADA để giám sát từ xa và tự động hóa quá trình vận hành, giảm sai sót thủ công và tăng tính an toàn.

Hệ thống phòng cháy chữa cháy:

• Khu vực đặt lò hơi phải có bình chữa cháy CO2, bình bột, hệ thống vòi phun hoặc sprinkler tự động, được bố trí ở vị trí dễ tiếp cận.

• Trang bị cảm biến phát hiện nhiệt độ bất thường, khói hoặc áp suất vượt ngưỡng để hệ thống báo động kịp thời.

• Đội ngũ kỹ thuật và công nhân vận hành lò hơi phải được huấn luyện về phòng cháy chữa cháy định kỳ, thực hành diễn tập phương án xử lý sự cố thực tế.

• Ngoài ra, hệ thống cấp nhiên liệu (dầu, than, gas…) cần có van ngắt khẩn cấp, đóng vai trò như “công tắc an toàn” khi cần dừng hệ thống ngay lập tức.

Một hệ thống điện và PCCC đạt chuẩn không chỉ giúp giảm thiểu nguy cơ cháy nổ, mà còn bảo vệ tính mạng con người và tài sản của doanh nghiệp trong những tình huống khẩn cấp.

>>>Bài viết liên quan: báo giá lò hơi tầng sôi

5. Kiểm định kỹ thuật trước và sau khi vận hành

Một yếu tố bắt buộc và mang tính pháp lý trong việc lắp đặt và sử dụng lò hơi công nghiệp chính là kiểm định kỹ thuật an toàn, được thực hiện bởi các tổ chức kiểm định đã được Nhà nước cấp phép.

Trước khi đưa vào vận hành:

• Sau khi hoàn tất lắp đặt, toàn bộ hệ thống cần được kiểm tra bằng phương pháp thử áp suất thủy lực. Áp lực thử thường gấp 1.5 lần áp suất làm việc để kiểm tra độ kín của toàn bộ hệ thống.

• Đồng hồ đo áp suất, van an toàn, cảm biến nhiệt độ, ống thủy cần được kiểm tra từng bộ phận để đảm bảo hoạt động đúng thông số kỹ thuật.

• Toàn bộ hồ sơ kỹ thuật như bản vẽ thiết kế, thông số vật liệu, lý lịch lò hơi, phiếu bảo hành, kết quả kiểm định… phải được hoàn thiện và lưu trữ hợp lệ.

Trong quá trình vận hành:

• Lò hơi phải được kiểm định định kỳ 1 năm/lần (hoặc 2 năm/lần tùy vào chủng loại, tuổi thọ và điều kiện làm việc), đảm bảo không có tình trạng rò rỉ, xuống cấp hoặc mất an toàn.

• Nếu phát hiện vết nứt, mài mòn, rỉ sét bất thường, đơn vị kiểm định có quyền yêu cầu dừng lò hơi ngay lập tức để sửa chữa, thay thế.

• Biên bản kiểm định phải được dán tem tại chỗ để cán bộ thanh tra hoặc đơn vị quản lý dễ dàng theo dõi.

Việc kiểm định kỹ thuật không chỉ là trách nhiệm pháp lý bắt buộc, mà còn là yếu tố sống còn để đảm bảo lò hơi hoạt động hiệu quả, không gián đoạn, tránh tổn thất lớn về sản lượng và chi phí bảo trì.

Kết luận

Việc tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn an toàn khi lắp đặt hệ thống lò hơi công nghiệp không chỉ giúp doanh nghiệp tránh rủi ro về cháy nổ, sự cố kỹ thuật, mà còn đảm bảo quá trình sản xuất diễn ra liên tục, tiết kiệm và bền vững hơn.

Nếu bạn đang cần tư vấn thiết kế và lắp đặt hệ thống lò hơi đạt chuẩn an toàn theo đúng quy định, hãy truy cập: http://greenboiler.vn